2025-yilda O‘zbekistonda hisobvaraq-faktura: yuklab olish uchun tayyor shakl

Hisobvaraq-faktura — tovar yetkazib berish yoki xizmat ko‘rsatishni tasdiqlovchi asosiy hisob hujjatidir. Uni sotuvchi qat’iy belgilangan namuna asosida rasmiylashtiradi va xaridorga taqdim etadi. Ushbu sahifada hisobvaraq-faktura shaklini bepul yuklab olish mumkin, shuningdek to‘ldirilgan namuna ham mavjud.

Hisobvaraq-faktura nima?

Hisobvaraq-faktura — bu quyidagilarni tasdiqlovchi hujjat:

• tovarlar (xizmatlar) yetkazib berilganligi faktini;
• bitim taraflari o‘rtasidagi o‘zaro hisob-kitoblarga ta’sir ko‘rsatadi;
• korxonaning daromadlari va xarajatlarini hisobga olish uchun asos bo‘ladi;
• QQSni hisoblash va hisobga olish, aksiz solig‘ini hisoblash imkonini beradi.

Elektron hisobvaraq-fakturalarning afzalliklari

Elektron hisobvaraq-fakturalar (EHF) — bu xuddi o‘sha hisobvaraq-faktura, faqat elektron fayl ko‘rinishida. EHFda qog‘oz versiyasidagi kabi rekvizitlar va ma’lumotlar qayd etilgan bo‘lib, u ham bir xil yuridik kuchga ega. 2020-yildan boshlab O‘zbekistonda elektron hisobvaraq-fakturalardan majburiy foydalanish joriy etildi.

Elektron hisobvaraq-fakturalarning afzalliklari:

• hujjatni tekshirish va undagi xatolarni aniqlash uchun kamroq vaqt sarflanadi;
• qog‘oz va bosma materiallarni sotib olish, hujjatni uzatish va saqlash xarajatlari qisqaradi;
• hujjatlarni tezkor uzatish — elektron hujjat bir zumda yetkazib beriladi va kontragentlarning masofasiga bog‘liq emas;
• hujjatni yo‘qotish xavfi kamayadi.

Qachon hisobvaraq-fakturasiz ishlash mumkin?

Quyidagi hollarda hisobvaraq-fakturani rasmiylashtirmaslik mumkin:

• xaridorga virtual kassa yoki KKM cheki berilganda;
• tovarlarni ommaviy bepul tarqatishda;
• tovarlarni eksport qilishda bojxona yuk deklaratsiyasini (BYuD) rasmiylashtirishda;
• yo‘l chiptalarini rasmiylashtirishda;
• agar maxsus kvitansiyalar yozib berilayotgan bo‘lsa-yu, nazorat-kassa mashinasi ta’mirlanayotgan yoki elektr ta’minoti o‘chirilgan bo‘lsa;
• bank operatsiyalarini mijozning shaxsiy hisobvarag‘idan ko‘chirma bilan rasmiylashtirishda;
• kommunal xizmatlar va aloqa xizmatlariga haq to‘lashda.

Ko‘rsatilgan hollarda sotuvchi har bir kalendar oy yakunlari bo‘yicha bitta umumlashtirilgan bir tomonlama elektron hisobvaraq-fakturani shakllantiradi. Bu hujjat kalendar oyining oxirgi sanasiga keyingi oyning 5-kunigacha tuziladi. Agar hisobvaraq-fakturalar xaridorlarning talabiga ko‘ra taqdim etilgan bo‘lsa, ularning summasi EHFga kiritilmaydi.

Korporativ kartalar yoki yakka tartibdagi tadbirkorning bank kartalari bilan to‘langanda hisobvaraq-faktura faqat xaridorning talabiga ko‘ra yozib beriladi. Bu 2020-yil 14-avgustdagi 489-sonli Vazirlar Mahkamasi qaroriga 2-ilovaning 5-bandida qayd etilgan.

Hisobvaraq-faktura kalendar oy tugagunga qadar taqdim etiladi va tovarlarning haqiqatda sotilgan sanasi ko‘rsatiladi.

O‘zbekistonda yuklab olish uchun hisobvaraq-faktura shakli namunasi

Hujjatni tovar-moddiy boyliklarni sotgan sotuvchi to‘ldiradi. hisobvaraq-fakturani ta’minotchi va xaridor imzolaydi.

Hisobvaraq-fakturani to‘ldirish qoidalari

Hisobvaraq-faktura ikki qismdan iborat: hujjatning sarlavha qismi va jadval qismi. Har bir qismni qanday to‘ldirishni batafsil ko‘rib chiqamiz.

Hujjat sarlavhasini to‘ldirishda hisobvaraq-faktura raqami va sanasini, shuningdek shartnoma ma’lumotlarini ko‘rsating. Ta’minotchi va xaridor bo‘limida quyidagi qatorlarni to‘ldiring:

• nomi,,
• manzili,
• xaridorning identifikatsiya raqami (STIR),
• QQS to‘lovchining ro‘yxatga olish kodi,
• hisob raqami,
• bank,
• MFO.

Jadval qismida quyidagilarni ko‘rsating:

• tovar yoki xizmatning nomi,
• birlik narxi,
• tovar yoki xizmat miqdori.

Hisobvaraq-fakturani tashkilot rahbari va bosh buxgalteri yoki yakka tartibdagi tadbirkor imzolashi kerak. Ammo buni boshqa xodimlar — ishonchnomaga ega bo‘lganlar ham qilishi mumkin.

Hisobvaraq-faktura taqdim etish muddatlari

Hisobvaraq-faktura tovar yuklab jo‘natilgan yoki xizmat ko‘rsatilgan sanada yoziladi. Ammo o‘ziga xos holatlar ham bor. Ular quyidagilar:

• Agar xaridor to‘lovni yuridik shaxsning korporativ kartasi yoki yakka tartibdagi tadbirkorning bank kartasi orqali amalga oshirgan bo‘lsa, elektron hisobvaraq-faktura xaridorning talabiga ko‘ra kalendar oyning oxirgi sanasiga qadar taqdim etiladi. Agar xaridor hisobvaraq-fakturani talab qilmasa, hujjat oyning oxirgi sanasida rasmiylashtiriladi.
• Kommunal, aloqa, transport-ekspeditorlik xizmatlari; temir yo‘lda tashish; quvurlar orqali yuk tashish; qurilish; uzoq muddatli kontraktlar; doimiy tovar yetkazib berish xizmatlarini realizatsiya qilishda keyingi oyning 10-sanasigacha elektron hisobvaraq-fakturalar taqdim etiladi.

Hisobvaraq-fakturani EHF tizimida taqdim etish yoki rasmiylashtirish muddatidan qat’i nazar, hisobvaraq-faktura unda ko‘rsatilgan aylanma amalga oshirilgan sana to‘g‘ri keladigan hisobot oyi uchun QQS hisob-kitobiga kiritiladi.

Savol-javoblar

Quyida eng ko‘p uchraydigan holatlarni ko’rib chiqamiz.